NÙGORO. Como est ufitziale, sa miniera de sos ‘Enatos in Lùvula est candidada a ospitare s’Eeinstein Telescope, s’impiantu de chirca ultratecnològicu pro s’istùdiu de sas undas gravitatzionales chi balet unu investimentu de unu miliardu e mesu de èuros, centèsimu in prus, centèsimu in mancu. Suta su monte in su coro de sa Sardigna diat pòdere nàschere una infrastrutura “chi at a contribuire meda a megiorare sa connoschèntzia nostra de s’universu e de sos processos fìsicos chi lu guvernant.
“S’impinnu mannu de su Ministeru de s’Universidade e de sa chirca italianu a ospitare in Sardigna custa infrastrutura e agiudadu s’interessu de tres Entes de chirca natzionles italianos.
Sa Regione Sardigna, gosi comente sas universidades de Tàtari e de Casteddu ant mustradu interessu mannu pro s’installatzione de custa infrastrutura de chirca avantzada.

Proite Lùvula? Pro su mudìmene (mesuradu cun aparechiaduras sofisticadas), pro sa presèntzias de sa miniera chi est adata a acollire sos machinàrios chi bolent tretos suterràneos pro chilòmetros, pro sa sismicidade nudda e pro sa paga antropizatzione.

“Ospitare infrastruturas de chirca bolet nàrrere batire a sa bidda chircadores e iscientziados pitzinos de livellu artu meda , bolet nàrrere a favorèssere unu tessìngiu industriale de s’arta tecologia, bolet nàrrere conchistare una ghia internatzionale in campu iscientìficu.

«L’Einstein Telescope consentirà agli scienziati di rivelare eventi di coalescenza di due buchi neri di massa media nell’intero universo contribuendo alla comprensione della sua evoluzione», spiega Michele Punturo, responsabile internazionale del progetto, «e consentirà di vedere sotto una nuova luce l’universo oscuro chiarendo quali ruoli giochino l’energia e la materia oscura nella struttura dell’universo».

“S’Einstein Telescope at a permìtere de iscoiare eventos de coalescèntzia de duos bucos nieddos de massa mèdia in intro de s’universu faghende cumprèndere s’evolutzione” narat Michele Punturo, responsàbile internatzionale de su progetu, “ e at a permìtere de bìere s’universu iscurucdae un’àteru ghetu acrarende cale ruolu gioghet s’energia e sa natèria iscura in s’istrutura de s’universu”.

S’Einstein Telescope at a esplorare a minudu sa fìsica de sos bucos nieddos. S’Einstein Telescope at a buscarre mìgias de coalescèntzias de isteddos de neurones binàrios cada annu, megiorende sa cumprensione nostra de su cumportamentu de sa matèria in cunditziones estremas de densidade e pressione, chi non si pòdent fàghere in unu laboratòriu. In prus, at a ofèrrere sa possibiliade de istudiare sa fìsica nucleare chi dòminat sas esplosiones de sas supernovas.